Σαλτικώφ, Μιχαήλ Εφγκράφοβιτς

Ρώσος συγγραφέας (Σπας – Ουγκόλ, Τβερ 1826 - Πετρούπολη 1889), συνηθέστερα γνωστός με το όνομα Σαλτυκώφ - Στσεντρίν. Αφού σπούδασε στη Μόσχα και στο Τσάρσκογιε Σέλο, υπηρέτησε ως δημόσιος υπάλληλος από το 1844 ως το 1862. Το 1848 έκδωσε ένα μυθιστόρημα (Μια μπερδεμένη υπόθεση) και μερικά διηγήματα με το ψευδώνυμο Στσεντρίν. Τον ίδιο χρόνο, επειδή τον θεώρησαν ύποπτο για σοσιαλιστικές ιδέες, τον εκτόπισαν στη Βιάτκα, όπου έμεινε ως το 1855. Την ενεργή συμμετοχή του στο δημοκρατικό επαναστατικό κίνημα επιβεβαιώνει και η συνεργασία του στις επιθεωρήσεις Ο σύγχρονος και στα Χρονικά της πατρίδας, της οποίας ήταν διευθυντής. Το 1857 εκδόθηκαν τα Επαρχιακά σκίτσα του που τον έκαναν διάσημο και που ο Τσερνισέφσκι αντιλήφτηκε γρήγορα την αξία τους και έγραψε: «...πρόκειται για ένα ειλικρινή πίνακα ενός περιβάλλοντος όπου οι σχέσεις, τονισμένες με τη σάτιρα του συγγραφέα, δεν είναι απλώς πιθανές, αλλά και αναγκαίες». Το έργο του Σ. είναι στην πραγματικότητα μια βαθιά και προσεχτική ανάλυση της ρωσικής κοινωνικής πραγματικότητας που δίνεται με ευχάριστες σατιρικές αιχμές. Κύρια έργα του είναι τα: Αθώα διηγήματα (1857-59), η Ιστορία μιας πολιτείας (1860-70), Οι άρχοντες της Τασκένδης (1869-72), Οι άρχοντες Γκολοβλιώφ (1875-1880), Η αλλοτινή Πασεχόνιε (1887-1889), οι καταπληκτικοί Μύθοι του (1880-1885), καθώς και απέραντη σειρά διηγημάτων, σκίτσων, μελετών. Όλη αυτή η παραγωγή, αστείρευτη πηγή φαντασίας, γλωσσικών ευρημάτων (με τα οποία ο Σ. αναδείχτηκε ένας από τους ανακαινιστές της ρωσικής λογοτεχνίας του 19ου αι., ικανός να αντλήσει σε βάθος από τον απέραντο πλούτο της ρωσικής γλώσσας με πλήρη φιλολογική αυστηρότητα), συνοδεύεται από φωτεινή ιστορική ανάλυση των προβλημάτων, δε γίνεται όμως εύκολα κατανοητή εξαιτίας των λεπτών υπαινιγμών και εκείνου που ο ίδιος ονομάζει «αισώπεια γλώσσα», δηλαδή γλώσσα τού μύθου, από όπου αναπηδά αυθόρμητα το ηθικό δίδαγμα, σε μια αλληγορία στην οποία ο αναγνώστης δεν κατορθώνει πάντα να εισχωρήσει. Τέλος ο Σ. κατέχει θέση πρώτης σειράς στην ιστορία του ρωσικού θεάτρου με το δράμα του Ο θάνατος του Παζούτσιν (1875) που παίχτηκε για πρώτη φορά, μετά το θάνατό του, το 1893.